Bu sabah İmamoğlu başta olmak üzere Şişli ve Beylikdüzü Belediye Başkanlarının, gazeteci İsmail Saymaz’ın ve yüzün üzerinde kişinin savcılığın emriyle polis tarafından gözaltına alındığını öğrenince “78 yıllık ömrümde, totalitarizmin sınırına bugünkü kadar yaklaşan bir rejim hatırlamıyorum” diye bir twit atmak istedim. Tweetere konan engellemenin twitimi önlemesi yukardaki cümlemi bir kez daha doğrulamış oldu. Bunun üzerine aynı cümleyi facebookta yayınladım.
Otoritarizmle totalitarizm arasında elbette fark var. Otoriter bir rejim istediği uygulamayı kanun kılıfına uydurarak yapar. Örneğin Türkiye’nin en büyük belediyesinin başkanını “terör örgütü” ve “çıkar amaçlı suç örgütü” kurmak ve yönetmek suçlamasıyla gözaltına alır ve denetimi altındaki yargı kurulları aracılığıyla tutuklayabilir. İçinde yaşadığımız otoriter rejimde, bütün kısıtlamalara rağmen itirazınızı ileri sürebilir, sesinizi yükseltebilirsiniz. Bu tür itirazları yapanlar da soruşturma tehlikesi altındadır ama bu yasal hakları henüz ellerinden alınmamıştır. Otoriter rejimin totaliter rejime dönüşmesi için bu yasal hakkın da ortadan kaldırılması ve itiraz etmeye cüret edenlerin tutuklanması gerekir.
Türkiye otoriter-totaliter rejim sınırındadır. Yani bundan sonra otoriter rejim, kendi uygulamalarına itiraz edenleri de, sadece toplumun iletişim kanallarını tıkayarak değil, doğrudan doğruya suçlayarak takibata giriştiği zaman o sınır da aşılmış demektir.
Otoriter rejim, denetimi altındaki yargı aracılığıyla “suç” ve “suçlu” üretir. Totaliter rejim ise buna bile ihtiyaç duymaz. Rejime karşı olan herkes otomatik olarak “suçludur” ve “suçlular” sessiz sedasız içeri atılır ya da yok edilir.
Ne yazık ki, Türkiye, eğer güçlü bir muhalefet ortaya konamazsa, 25 yıllık AKP iktidarı aracılığıyla sınırı aşıp totalitarizme adım atmak üzere gibi gözüküyor.
Gün Zileli
19 Mart 2025
www.gunzileli.net
gunzileli@hotmail.com
Gün bey,
Bunları size hatırlatmayı hiç istemezdim:
Yazdığınız bu yazının hiç kıymeti yok!
Çünkü “yazı”nın kıymetli olduğu çağ; bitti!
Artık, “post-truth (gerçek ötesi)” çağdayız!
İnsanların oturduğu evin tepesinde “drone” uçurup, bu evi “drone’daki kamera”yla kaydedip, bu videoyu internette yayınladığınız zaman; “hak & hukuk & adalet” gibi kavramların geçerliliği kalmıyor günümüzde!
“Bakın gördünüz mü; oturduğu ev malikâne gibiymiş. Siz ise, rutubetli tavanı olan küçücük evinizde yaşam savaşı verin!”
Bu çağ, böyle bir çağ!
Dezenformasyon çağı!
“Post-truth (gerçek ötesi)” çağ!
Gün hocam, size böyle bir soru soruyorum, lütfen dalga geçtiğimi düşünmeyiniz:
Şu an itibariyle, Ekrem İmamoğlu ve göz altına alınan diğer herkes; geçici olarak nezarethanede tutuluyormuş. Haber sitelerinden böyle öğreniyoruz.
Şu ilk birkaç günü geçirirken, geceleri nerede yatıyorlar?
Yani, “nezarethane” dedikleri odalarda yataklar var mı?
Yerde mi (“beton zemin”de mi) yatıyor bu insanlar?
Benim bilriğim 50 yıl öncesinin nezarethanelerinde taş ya da tahtalar üzerinde yatılırdı. Yatak falan yoktu. Şimdi nasıldır bilmiyorum.
Değişen bir şey yok. Bu ülke – kısa geçiş dönemleri hariç – her zaman otoriter veya totaliterdi.
Bunun temel nedeni, “Üç Ulus” yazınızda da belirttiğiniz gibi, bu coğrafyada ancak silah zoruyla bir arada tutulabilecek üç ayrı ulusun yaşıyor olmasıdır.
AKP ve önceki otoriter ve totaliter rejimlerin de, Kürt sorununun da kaynağı budur.
Çözümün ne olduğu da apaçık ortadadır. Üç ulusun kendi doğal coğrafyalarına çekilmesi:
İstanbul ve sahiller, Anadolu, Kürdistan.
Toplumsal barış ancak bu şekilde sağlanabilir.
Belçika’da bile Flamanlar ve Valonlar ayrılmayı düşünüyorlar.
“Türkiye” ise “Belçika”dan çok daha yapay bir kronik kriz ülkesidir.
En çirkin iktidar bunlar.
Normalde kimse dış görünüşüyle değerlendirilmemeli ama adamların suratlarına bir bakın. İçlerinin çirkinliği dışlarına yansımış.