Tektaş Ağaoğlu’na Veda (1934-2018)

Tektaş Ağaoğlu, Türkiye’nin kültürel ve siyasi hayatına önemli katkıları ve etkileri olmuş bir aileden gelmekteydi. Dedesi Ahmet Ağaoğlu (1869-1939), cumhuriyetin kuruluş dönemlerinde liberal düşünceleriyle dikkat çekmiş ve çok önemli çeviriler yapmıştır. Türkiye’de basılmış ilk anarşist kitaplardan biri olan Kropotkin’in Etika adlı kitabını (Vakit Kütüphanesi, 1935) da o çevirmiştir. Ahmet Ağaoğlu, 1930’lu yıllarda, kısa süre sonra kapatılacak Serbest Fırka’nın teorisyenliğini yapmıştır. Oğlu Samet Ağaoğlu (1909-1982), 1940’lı yılların ikinci yarısında Demokrat Parti’ye (DP) intisap etmiş, 1950’li yıllarda, DP iktidarında Çalışma Bakanı olarak görev almış, 1960 darbesinden sonra diğer DP milletvekilleriyle birlikte 1964 yılına kadar Yassıada ve Kayseri’de hapis yatmıştır.

Ahmet Ağaoğlu’nun torunu ve Samet Ağaoğlu’nun oğlu Tektaş Ağaoğlu ise 1960’lı yıllarda sosyalist harekette yer almış ve kurucusu olduğu Ağaoğlu Yayınları aracılığıyla, o zamanki solun ana akımı olan Stalinizme oldukça ters düşen,  kuşaklar boyunca okunacak kitaplar yayınlayarak Türkiye sol hareketinde 1980 sonrasında gelişecek anti-Stalinist çığırın teorik temeline büyük ve tayin edici katkıda bulunmuştur: Isaac Deutscher, Stalin –2 cilt–, (çev: Selahattin Hilav, Ağaoğlu Yayınevi, 1968); Isaac Deutcsher, Troçki-I-II-III, (çev: Rasih Güran, Ağaoğlu Yayınevi, 1969). Tektaş Ağaoğlu, 1970’li yıllarda Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) saflarında mücadele etmiş ve yönetici görevlerde bulunmuştur.

Tektaş Ağaoğlu’nun kardeşi ve keza Ağaoğlu Yayınevi’nin diğer kurucusu olan şair Mustafa Kemal Ağaoğlu (1939-1999), 1980’li yıllarda Yazko’yu kurmuş ve bu yeni dönemde kültür alanındaki açılımlara büyük katkısı olan bir yayıncılık yapmıştır.