27 Aralık 1861 akşamı, Mihail Bakunin, Rusya’da 12 yıl süren hücre hapsi ve sürgünden kaçıp, Herzen’in Londra’daki evine dalar. Ogarev’in ikinci karısı ve Herzen’in sevgilisi Natalie, daha geçenlerde ikiz doğurdundan odada bir kanapede uzanmştır. Bakunin’in ilk sorusu, “bu istiridye kabuğunun içinde ne yapıyorsunuz böyle,” olur. Sonra Natalie’ye doğru gelip haykırır: “en kötüsü böyle yatıp durmaktır. Hadi kalk, bir şeyler yapmalıyız, yatmanın zamanı değil.” Bakunin, politik olayların seyri hakkında büyük bir hırsla sorular sormaya başlar.

“Sadece Polonya’da bazı gösteriler söz konusu,” der Herzen, “Bulutlar toplanıyor, ancak dağılmaları da an meselesi.”
“Peki ya İtalya?”
“Tamamen sakin.”
“Peki Avusturya?”
“Hiç ses seda yok.”
“Ya Türkiye?”
“Her yerde sessizlik hüküm sürüyor ve geleceðe ilişkin de bir umut yok.”
“O zaman ne yapacağız?” der Bakunin, şaşkınlıkla. “Bir şeyler karıştırmak için İran’a ya da Hindistan’a mı gidelim? Bu bile insanı deli etmeye yeter; yerimde, hiçbir şey yapmadan oturup duramam.”

İşte, “devrimin fırtına kuşu” Bakunin budur. Tarihçi Edward H. Carr, “tüm insan altı ve üstü özellikleriyle” anarşist Bakunin’in yaşamını adım adım izleyerek yazmış onun biyografisini. Heyecanlı ve o ölçüde de hüzünlü bir yaşam.

Kitaba Pdf formatında, buradan ulaşabilirsiniz: [. PDF – .RAR]