Karanlığın Ötesinde

JAN VALTİN

Bir Alman Komünistinin Komintern ve Nazizm Anıları
(1918-1938)

I. Dünya Savaşının hemen ardından büyük bir devrimci yükseliş yaşandı. Bu yükselişin dünya çapında ortaya çıkarttığı örgütün adı Komintern‘di. Alman Komünist Partisi, bir milyon üyesiyle ve beş milyon seçmeniyle, Komintern’in, muhtemelen SBKP’den de güçlü, en büyük partisiydi. Bu yükseliş 1930’lara doğru giderek yavaşladı ve karşı bir yükselişle yüz yüze geldi: Nazizm. Jan Valtin, Alman Komünist Partisi adına liman işçileri arasında çalışma yapan, Komintern görevlisi bir denizci. 1920’li ve 1930’lu yıllarda bütün bu gelişmeleri yakından ve içerden yaşamış bir komünist. Anlatımları, tamamen kendi yaşadıklarına ve gözlemlerine dayanıyor. Alman Komünist Partisi, Komintern, GPU, Gestapo, Nazizm, SA’lar, SS’ler, 1923 Hamburg ayaklanması vb. üzerine, Nazizmin Yükselişini yazan W.L. Shirer’den, Komintern’i yazan F.Claudin’den öğrendiklerimizin çok daha fazlasını öğreniyoruz Valtin’in otobiyografisinden. 1941 yılında Amerika’da ilk kez yayımlandığında bir milyon sattıktan sonra soğuk savaş döneminin karanlıkları içinde kaybolan ve sadece bir avuç entelektüelin bildiği bir kitap haline gelen, soluk soluğa okunan bu müthiş otobiyografinin bugün Türkçede elimize ulaşması, onun “karanlığı delip ötesine” geçme gücüne sahip olduğunun önemli kanıtlarından biridir.

Gün Zileli,
2009